تفاوت سوژه‌های فصل دوم و اول «آقای قاضی» در چیست؟

۰۷:۰۰ – ۰۸ آذر ۱۴۰۳

باشگاه خبرنگاران جوان؛ نفیسه خلیلی – حسین برکتی، جانشین سرپرست نویسندگان فیلمنامه سریال «آقای قاضی» درباره انتخاب سوژه‌های کثیرالشاکی که در فصل دوم سریال به تصویر کشیده شد، گفت: تفاوت سوژه‌های فصل دوم با فصل اول در دربرگیری سوژه‌هاست. یعنی ما به روی سوژه‌هایی تمرکز کردیم، که از معضل یک خانواده یا یک محله فراتر رفته و جزو بخشی از مشکلات جامعه ماست. ما ساختار جزء به کل را فراموش نکردیم. مثلاً در سوژه کشاورزمان که آب ناسالم وارد حریم کشاورزی‌اش شده، شاکی یک فرد است، که تقاضای قطع آب ناسالم یا تصفیه آن را دارد. اما وقتی سوژه را ادامه می‌دهیم به ریشه‌های معضل می‌رسیم که احتمالاً می‌تواند سازمان آب و فاضلاب یا کارخانه باشد، که بین آبراه وجود دارد. 

برکتی در پاسخ به این سوال که در خلال حل پرونده به صورت زیر پوستی روابط بین شکات و قاضی هم نشان داده می‌شد، افزود: از آنجایی که سوژه اصلی ما قاضی قوه قضائیه جمهوری اسلامی است، تلاش کردیم به قضات هم نزدیک شویم. یعنی قضات را تک بعدی نگاه نکنیم؛ مثل فردی که پشت میز قرار گرفته و باید بر اساس قانون، عدالت و علم خود قضاوت کند. این قاضی ما روابط شخصی دارد، ارتباطات اجتماعی دارد، شخصیت حقیقی و حقوقی دارد و ممکن است تحت‌تاثیر برخی مشکلات نتواند به آن چیزی که در حوزه قضایی می‌خواهد عمل بکند. 

جانشین سرپرست نویسندگان فیلمنامه سریال «آقای قاضی» ادامه داد: قاضی ما تلاش کرد این فشار‌ها را نشان بدهد و بگوید اگر قاضی ما باید روزی ۱۵ یا ۲۰ پرونده را در روز بررسی کند، قاضی ایده‌آل روزی یک یا دو پرونده بررسی می‌کند. چون حجم پرونده‌ها باعث خستگی قضات می‌شود و سبب می‌شود نتواند تمام ابعاد پرونده‌ها را بررسی بکند. یکی از معضلاتی که قوه قضائیه و مشاوران به ما گوشزد می‌کردند فشار‌های مختلفی بود، که قضات با آن درگیر هستند. مثلاً یک قاضی نمی‌تواند شغل دومی داشته باشد و باید هزینه‌ای که به آنها پرداخت می‌شود، کفاف یک زندگی متوسط را بدهد، تا بتواند از بسیاری از پیشنهادات غیر معقول چشم‌پوشی کند.

وی با بیان اینکه قضات زندگی شخصی هم دارند و ما نباید آنها را به صورت یک ماشین و مجری عدالت ببینیم، توضیح داد: مثلاً در این سریال می‌بینیم قاضی ما دخترش را در همین مشکلات از دست داد و اتفاقاً پرونده آخر همان پرونده‌ای است که سرِ آن دخترش را از دست داده است. او نباید مسائل شخصی‌اش را در حکمش دخالت دهد. ما می‌خواستیم بگوییم قاضی ربات نیست. او ابعاد مختلف شخصیتی، عاطفی و … دارد، که باید به این ابعاد هم توجه بشود.

برکتی در پاسخ به این سوال که یکی از منتقدین گوشزد می‌کرد اگر فصل سوم «آقای قاضی» می‌خواهد همچنان مخاطب خودش را حفظ کند، نباید به دام فرم بیفتد، افزود: مسلماً آن چیزی را که در فرم سیتکام در نظر داریم، نخواهیم شکست. درستش این است که ما در فرم سیتکام بمانیم.

جانشین سرپرست نویسندگان فیلمنامه سریال «آقای قاضی» در پاسخ به این سوال که با انتخاب آقای خلج چقدر به دنبال تغییر نگاه جامعه پیرامون قضات بودیم؟ توضیح داد: دو نکته را مخاطب خیلی به ما می‌گفت و آن این بود که دادگاهی که شما ترسیم کردید، دادگاهی نبوده که ما در جامعه می‌بینیم. انگار شما دروغ یا توهم بزرگ را از قوه قضائیه در ذهن مخاطب مطرح می‌کنید. این در حالی است که ما واقعیت و افق را در ذهن مخاطب مطرح می‌کنیم و می‌گوییم تمایلمان این است که قاضی جمهوری اسلامی در این سطح با مردم صحبت بکند، باید قاضی با این ادله محکمه پسند با مخاطب صحبت کند، باید قاضی خوش‌رو باشد، باید قاضی مهربان، عادل و مقتدر باشد. باید محیط قضائی محیط امن و پاکیزه باشد.

 به گفته وی، کاش «آقای قاضی» برای تمام ارگان‌ها ساخته می‌شد. برنامه‌ای که افق راه سازمان راهنمایی رانندگی را نشان می‌داد، افق سازمان آب و فاضلاب تهران را نشان می‌داد، افق سازمان گاز را نشان می‌داد و اگر ما به ایده‌آل دسترسی پیدا کنیم و آن را نشان بدهیم، شاید مسیر مخاطب و مسئولین را به مدینه فاضله تسریع می‌بخشیدیم.