نگاهی به عملکرد سینمایی یک دولت هزار روزه
۱۴:۲۴ – ۱۵ مرداد ۱۴۰۳
اگر چه دولت سیزدهم با سقوط هلی کوپتر رئیس‌جمهور و شهادت وی و همراهانش، ناتمام ماند، اما در همین دوره هزار روزه سینما دوره‌ای پر فراز و نشیب را پشت سر گذاشت که برخی از آنها در حافظه دراز مدت و جمعی اهالی سینما و مخاطبان آن خواهد ماند که فروش شگفت انگیز گیشه سینما و توسعه زیر ساخت‌های سینما در سال گذشته یکی از مهمترین دستاورد‌های این دوره سینما بود.
هر چند در ابتدای کار سازمان سینمایی در دولت سیزدهم، بخش عمده‌ای از انرژی، زمان، سرمایه و اعتبارسازمان سینمایی صرف مسائل و رخداد‌های سیاسی و اجتماعی جامعه شد که هیچ ربطی به سینما نداشت و باید گفت زمان نسبتا طولانی از وقت مدیریت سازمان سینمایی صرف مسائل جانبی شد از سوی دیگر سقوط هلی کوپتر رئیس‌جمهور و همراهان کار دولت سیزدهم و کار سازمان سینمایی را ناتمام گذاشت.
تلاش برای تکثر گرایی مضامین
در دوسال و نیمی که از عمر سازمان سینمایی در دولت سیزدهم می‌گذرد، این سازمان با شعار استانداردسازی و ارتقای تولید، از بین ۳۳۰ درخواست پروانه تولید سینمایی، ۲۳۰ پروانه ساخت را صادر کرده است. از میان ۵۷۰ در خواست آثار غیر سینمایی نیز در حدود ۲۳۵ اثر پروانه سینمایی آنها صادر شده که از آن میان ۱۷۰ اثر مشروط بوده اند.
بزرگترین ویژگی آثار که پروانه ساخت گرفته اند تنوع و تکثر ژانر و موضوعاتی است که فیلمسازان و کارگردانان برای ساخت انتخاب کرده اند. در حوزه آثار سینمایی این تنوع مضامین انتخاب شده کاملا چشمگیر است. از میان ۲۳۰ اثری که پروانه ساخت دریافت کرده اند سهم گونه‌های مختلف عبارتند از: اجتماعی ۶۵ اثر، ملودرام ۳۶ اثر، انقلاب اسلامی – دفاع مقدس و مقاومت ۲۶ اثر، انیمیشن و کودک ونوجوان ۱۵ اثر، کمدی ۱۴ اثر، معمایی، پلیسی و جنایی ۷ اثر، ورزشی ۵ اثر، تاریخی ۴ اثر، حادثه‌ای ۴ اثر، مذهبی ۳ اثر، آموزشی تربیتی ۲ اثر، علمی تخیلی، موزیکال و … ۶ اثر.
همانگونه که دیده می‌شود سهم آثار کمدی سینمایی در دولت سیزدهم تنها ۱۴ اثر بوده که برخلاف صحبت‌های مطرح شده برخی، عدد چندان بزرگی برای این گونه پر طرفدار در بین مخاطبان سینما نیست. اگر چه که همین درصد نسبتا کم توانسته سهم به سزایی در فروش گیشه سینما داشته باشد.
حضور پررنگ آثار اجتماعی
در مقابل، سهم ۶۵ درصدی آثار اجتماعی در دوسال و نیم گذشته کاملا چشمگیر است. اینکه مدیران سینمایی به این گونه توجه ویژه داشته اند یکی از نقاط عطف کارنامه آنان است که نشان می‌دهد مسایل معتنابه جامعه همواره مد نظر و دغدغه مدیران سینمایی بوده است.
اما همیشه میان میزان پروانه ساخت و پروانه نمایش تفاوت بوده است. در دولت سیزدهم، ۱۶۷ عنوان پروانه نمایش سینمایی، ۱۳۰ مورد مشروط، ۶۳ عنوان تمدید و ۲ مورد انصراف وجود داشته است. پروانه نمایش آثار غیر سینمایی هم جذاب است: از ۷۵۵ پروانه نمایشی که برای آثار غیر سینمایی صادر شده اند، ۱۴۹ عنوان داستانی بلند، ۱۵ عنوان داستانی نیمه بلند، ۲۶۰ عنوان کوتاه داستانی، ۱۶۹ عنوان مستند، ۱۲۸ عنوان آموزشی، ۱۵ عنوان انیمیشن کوتاه، ۱ عنوان فیلم تئاتر و…
نگاهی به میزان تنوع مضامین و ژانر فیلم‌هایی که پروانه نمایش دریافت کرده اند نیز ما را به حقایق دیگری آشنا می‌کند. از میان آثاری که پروانه نمایش دریافت کرده اند، ۹۹ اثر اجتماعی، ۲۳ اثر کمدی، ۹ اثر انقلاب اسلامی – دفاع مقدس و ۱۵ اثر کودک و نوجوان بوده اند.
همچنین از میان پروانه نمایش‌های آثار غیر سینمایی، بیوگرافی ۳۸ اثر، معمایی – پلیسی ۲۹ اثر، تاریخی ۳۳ اثر، دفاع مقدس ۵ اثر، درام خانوادگی ۱۴۱ اثر، علمی ۹۸ اثر، فانتزی ۶۰ اثر، مذهبی ۳۰ اثر، کمدی ۳۲ اثر، عرفانی ۱۶ اثر، تراژدی ۴۵ اثر و…
کادرسازی؛ راهی برای ادامه حیات سینما
یکی دیگر از ویژگی‌های این دوره کادر سازی و اهمیت دادن به نیرو‌های جوان و مستعد و خلاق است.
در دوسال و نیم گذشته ۹۲ فیلم اولی در خواست ساخت فیلم داشته اند که برای ۵۴ نفر از کارگردانان فیلم اولی پروانه ساخت صادر شده است. همچنین ۶۱ نفر درخواست پروانه تهیه کنندگی داشته اند که از ان میان در حدود ۳۹ پروانه صادر شده است. این آمار نشان می‌دهد که در دولت سیزدهم چه توجه ویژه‌ای به کارگردانان جوان شده است که می‌تواند پشتوانه و سرمایه قابل اعتنایی برای سینمای ایران باشند. آنچه پیداست سینمای ایران با همه تلاش‌هایی که برای اعتلای آن شده و می‌شود راه درازی برای رسیدن به هدف معهود دارد و قطعا مدیران بعدی سازمان سینمایی کار‌های بسیاری برای انجام دادن دارند.
حسین کربلایی طاهر
