فیلم | مدرسه دختران تارک دنیا در تهران را ببینید

مدارس _ ثریا روزبهانی: مدرسه دخترانه ژاندارک؛ مدرسه‌ای که نخست برای تحصیل دختران تارک دنیا، دختران ارمنی و اقلیت‌های مذهبی فعالیت داشت و بخشی از مدرسه هم به سرپناه دختران کم‌بضاعت اختصاص پیدا کرده بود.

قصه‌های خواندنی تهران را اینجا دنبال کنید

تاریخچه این مدرسه را کارشناس تور روایت می‌کند: «در سال ۱۲۶۵نخستین گروه‌ از آمریکایی‌ها، تحت عنوان میسیونرهای مذهبی، به ایران می‌آمدند و در نقاط مختلف مدرسه می‌ساختند. مدرسه ژاندارک هم جزو همین مدارس است. در اسناد تاریخی، این مدرسه به مدرسه سورها (دختران تارک دنیا) نیز معروف بود. مکان نخستین «مدرسه ژاندارک» کوچک بود و خواهران سن ژوزف تصمیم می‌گیرند در محلی بزرگ‌تر این مدرسه دخترانه را دایر کنند. بنابراین، «مشیرالدوله پیرنیا»، از رجال قاجاری، بخشی از باغ خانه‌اش به مساحت حدود ۶۲۰۰ مترمربع را برای ساختن مدرسه به آنها هدیه می‌کند و به‌دلیل دوستی با نیکلای مارکف ساخت و طراحی این مدرسه را به او می‌سپارد.

این معمار در سال ۱۳۰۴ خورشیدی، کالج آمریکایی‌ها (مدرسه البرز) را می‌سازد. به همین دلیل بسیاری مدرسه ژاندارک را «البرز دخترانه» می‌دانند. این مدرسه دخترانه با مدیریت خواهران روحانی «سن ژوزف» آغاز به‌کار کرد. خواهران روحانی مدرسه ژاندارک قبل از اینکه در مدرسه فعالیت داشته باشند، یک مرکز خیریه در تهران دایر کردند؛ محلی کوچک در خیابان جمهوری که هنوز هم به‌عنوان خانه سالمندان فعال است.» (نام ژاندارک برگرفته از نام زنی فرانسوی است که برای نجات فرانسه از سلطه انگلیسی‌ها خدمات زیادی انجام داد و برای آنها بانویی مقدس و مهم محسوب می‌شود.)

آموزش زبان بیگانه ممنوع!

در ابتدا مدرسه تحت مدیریت فرانسوی‌ها اداره می‌شد و تا چند سال پس از انقلاب اسلامی نیز در آن حضور داشتند. حیاط پُشتی مدرسه که ساختمانی کوتاه و یک‌طبقه داشت، مدرسه‌ای برای دختران کم‌بضاعت و درمانگاه خیریه‌ای مخصوص مادران کم‌بضاعت بود. مدرسه شامل دوره ابتدایی و دوره متوسطه بود. دانش‌آموزان ارمنی و مسلمان در کلاس‌های جداگانه تحصیل می‌کردند. معلمان کلاس‌های فارسی ایرانی و معلمان کلاس‌های فرانسه از دختران تارک دنیا بودند. آموزگاران مدرسه اغلب از همین مدرسه فارغ‌التحصیلان شدند.

این مدرسه از وزارت معارف نیز ماهانه بودجه‌ای دریافت می‌کرد که در سال ۱۳۰۴، ۱۰۰ تومان بوده است. مدرسه از آغاز دوزبانه بود؛ فارسی و فرانسه، اما وزارت معارف مدت کوتاهی از آموزش زبان فرانسه در این مدرسه جلوگیری کرد. مدرسه ژاندارک به‌دلیل ارزش‌های کالبدی، تاریخی و ساخت معمار بزرگی همچون نیکلای مارکف در زمستان ۱۳۷۸ به شماره ۲۹۲۸ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید.