امکان ایجاد سابقه‌ تحصیلی فقط در خرداد | چرا تراز دانش‌آموزان با نمرات یکسان متفاوت بود؟ | نتیجه اعتراضات به سابقه تحصیلی و دلیل وجود مغایرت در آن

به گزارش مدارس، محسن زارعی معاون وزیر و رئیس مرکز ارزشیابی و تضمین کیفیت نظام آموزش‌ و پرورش با بیان اینکه امسال سابقه تحصیلی ۱۸ سال تمام فارغ‌التحصیلان را تجمیع کردیم، اظهار کرد: امسال برای کل داوطلبان آزمون سراسری، یعنی برای قریب به یک میلیون و ۳۲۰ هزار نفر که نزدیک به ۵۸۰ هزار نفر  از آنها دانش آموز شاخه نظری بودند، سابقه تحصیلی در ۷۰ عنوان درسی تجمیع شد.

از امسال دیگر امتحانات دی‌ماه و شهریورماه جزء ترمیم نمره و ایجاد سابقه محسوب نمی‌شوند

وی ادامه داد: حدود ۱۰۰ هزار «کد یکتا» برای دروس شناسایی شد که متناسب با ضریب هر درس، ترازی تولید شد و نهایتا از این تراز، نمره کل تولید شد. از امسال دیگر امتحانات دیماه و شهریور ماه جزء ترمیم نمره و ایجاد سابقه محسوب نمی‌شوند و امکان ایجاد سابقه و ترمیم نمره برای داوطلبان کنکوری فقط در خردادماه وجود دارد.

معاون وزیر و رئیس مرکز ارزشیابی و تضمین کیفیت نظام آموزش‌ و پرورش، یادآورشد: در واقع آزمون شهریورماه، آزمون جبرانی است و مستقل از خردادماه نیست و کسانی که درس افتاده دارند می‌توانند نمرات خود را در شهریور جبران کنند لذا از امسال آزمون شهریورماه برای هیچ کسی به عنوان ایجاد سابقه لحاظ نمی‌شود و نقشی در کنکور ندارد.

به سخت بودن امتحانات نهایی اعتقاد ندارم

وی در پاسخ به این سوال که بسیاری از دانش آموزان سوالات آزمون نهایی را سخت می‌دانستند، توضیح داد: از نظر علم آمار سختی شاخص دارد و ضریب دشواری، سختی یا آسانی آزمون را تعیین می‌کند. در ضریب دشواری باید سوالات را تحلیل کنیم که کدام سوال ضریب دشواری پایین تر از ۰.۳ دارد تا آن سوال سخت محسوب شود. از سوی دیگر ما دو تعبیر در این مورد داریم، گاهی طوری سوال را تعریف می‌کنیم که داوطلب را به اشتباه می‌اندازیم و گویی می‌خواهیم مچ او را بگیریم. واقعا چنین چیزی در امتحانات نهایی نبوده است.

زارعی تصریح کرد: شاخص دیگری برای این مورد وجود دارد که طبق آن فرد با علم به اینکه پاسخ را می‌داند اما دچار لغزش و خطا می‌شود و ممکن است پاسخ را اشتباه دهد. در آن مورد هم شاخص آماری وجود دارد. به این مورد می‌گویند سوال مشکل؛ یعنی سوالی که داوطلب  با وجود اینکه پاسخ را می‌داند ولی به اشتباه می‌افتد.

سوالات منطقی و استاندارد بود

معاون وزیر و رئیس مرکز ارزشیابی و تضمین کیفیت نظام آموزش‌ و پرورش با بیان اینکه ما تک تک سوالات را با ویژگی‌های مختلف سنجیده‌ایم و سوالات منطقی بود، توضیح داد: در تمام سوالات و در تمام دروس، سوالات استاندارد تعریف شده بود. علاوه بر اینکه ما از نظر آماری این تحلیل‌ها را انجام می‌دهیم، دبیرخانه‌های دروس نیز همه سوالات را تحلیل کردند و نتایج آن موجود است. این نتایج را منتشر می‌کنیم. تک تک سوالات را بررسی کردیم که آیا این سوالات در چارچوب کتاب بود یا خیر و این سوالات تمام اهداف برنامه درسی را مد نظر قرار داده‌اند یا خیر و مشخصا کدام سطح شناختی را مورد ارزشیابی قرار داده‌اند.

 وی ادامه داد: اینکه می‌گویم ضریب دشواری یک سوال، پایین بوده به این معنا نیست که آن سوال سخت بوده است، بلکه سطوح بالای شناختی را مورد ارزشیابی قرار داده است. یعنی سطح آن سوال از سمت دانش به سمت «فهمیدن» و کاربرد پیش رفته است.

 فارغ التحصیلان باید چند می‌شدند تا تراز بالایی بگیرند؟

زارعی در پاسخ به این سوال که تراز سابقه تحصیلی فارغ التحصیلانی که سال قبل نمره ۲۰ در دروس خود آورده بودند با تراز دانش آموزانی که امسال در دروس خود ۲۰ گرفته بودند، یکسان نبود، آیا این داوطلبان باید نمره ۲۲ می‌آوردند تا ترازشان با تراز دانش آموزان یکسان می‌شد، توضیح داد: همه جا گفتیم ما برای تراز کردن، نمره خام را ملاک قرار نمی‌دهیم، نمره ۲۰ که شما می‌فرمایید یک نمره خام است و مهم این است که این نمره ۲۰ در جامعه آزمودنی خود چه سطحی دارد.

وی ادامه داد: تراز یعنی سطح فرد در جامعه آزمودنی خود چطور است. بنابراین بحث سختی و آسانی سوالات برای کسب تراز بالا و پایین مطرح نیست. عملکرد دانش آموزان تراز را نشان می‌دهد و این ربطی به سختی و آسانی سوالات ندارد. در واقع هرچه تجمع و فراوانی در نوک هرم شرکت کنندگان امتحان نهایی بیشتر باشد، یعنی نمرات کسب شده در بین شرکت کنندگان بالاست و این امر تراز شرکت کنندگان را پایین می‌آورد. بنابراین هرچه تجمع و فراوانی در نوک هرم کمتر باشد، تراز بیشتر می‌شود.

داوطلبان برای ایجاد تراز با جامعه آزمودنی خود مقایسه می‌شوند 

معاون وزیر و رئیس مرکز ارزشیابی و تضمین کیفیت نظام آموزش‌ و پرورش در پاسخ به اینکه بنابراین می‌توان گفت به شانس افراد بستگی دارد که در چه جامعه آزمودنی به رقابت می‌پرازند که این جامعه آزمودنی تراز آنها را بالا یا پایین بیاورد؟، تاکید کرد: شانسی نیست. در آزمون سراسری هم همین اتفاق  می‌افتد. داوطلبان در طول دو سال ۴ نوبت  آزمون می‌دهند و می‌توانند تراز خود را در طول این دو سال ذخیره کنند. بنابراین ممکن است تراز داوطلب طی امسال با تراز او در سال بعد و با همان درصدهای مشخص، فرق داشته باشد چراکه «جامعه آزمودنی» در این دو سال فرق دارد. بنابراین داوطلبان برای ایجاد تراز با جامعه آزمودنی خود مقایسه می‌شوند. بنا براین نمی‌توان گفت این امر شانسی است.

زارعی در پاسخ به اینکه چطور معتقد هستید این امر انصاف است، گفت: این امر تعادل ایجاد می‌کند. الان مراجعه کنندگان ما پشت کنکوری‌ها هستند. می‌دانید در بحث این پشت کنکوری‌ها، چه آسیبی به کشور و به افراد وارد می‌شود؟. نمی‌گویم همه اما عموم مراجعه کنندگان ما افرادی هستند که بعضا دکترای مکانیک، ارشد صنایع، ارشد پرستاری و… از دانشگاه‌های برتر کشور دارند. یعنی افرادی هستند که یک مسیری را رفته ‌اند، برمی‌گردند و با دانش آموزان فعلی رقابت می‌کنند و می‌گویند «من نیز دقیقا همان سهم را از امتحان نهایی داشته باشم که دانش آموزان دارند و می‌خواهم با دانش آموزان فعلی رقابت کنم». ما به چه مسیری می‌رویم؟. یک بار این فرد از آموزش رایگان استفاده کرده است و تا نقطه آخرش می‌رود اما مجددا باز برمی‌گردد و رقیب دانش آموزان فعلی می‌شود و می‌خواهد از همان شرایط استفاده کند؟.

وی تاکید کرد: بنابراین این امر باعث می‌شود افراد تصمیم به موقع بگیرند، در انتخاب خود دقت کنند و در زمان انتخاب رشته فکر نکنند چهار سال درس می‌خوانم و نهایتا باز می‌گردم سر خانه اول و رشته دیگری می‌خوانم. البته این تصمیم برای رسیدن به این هدف گرفته نشده است اما این هدف نهانی است که اثر خوبی می‌گذارد.

نتیجه اعتراضات به سابقه تحصیلی چه شد؟/ دلیل وجود مغایرت در سابقه برخی دانش‌آموزان

معاون وزیر و رئیس مرکز ارزشیابی و تضمین کیفیت نظام آموزش‌ و پرورش درباره بررسی درخواست‌های بررسی مجدد سوابق تحصیلی، توضیح داد: سابقه تحصیلی برخی به دلیل اینکه در زمان  ثبت نام کد سابقه تحصیلی را اشتباه درج کرده بودند، خوانده نشده بود و به همین دلیل بعضا تراز آنها منفی شده بود. برخی افراد به جای درج کد ملی خود، کد ملی والدین را درج کرده بودند و از این رو در سابقه تحصیلی این افراد مغایرت وجود داشت. اعتراض این افراد برای بررسی مجدد سابقه تحصیلی وارد بود. تمامی این درخواست‌ها که سابقه تحصیلی افراد بنا بر هر دلیلی درست وارد نشده و یا خوانده نشده بود، بررسی و اصلاح شد.

وی افزود: برخی مراجعه می‌کردند و می‌گفتند ما نمی‌توانیم در سامانه درخواست بررسی مجدد، سابقه تحصیلی دهیم؛ علت این بود که سابقه تحصیلی آنها خوانده شده و تراز آنها درست محاسبه شده بود.

زارعی درباره مشکل برخی افراد و مغایرت در سابقه تحصیلی آنها نیز تصریح کرد: چون اتباع نیز کد ملی ندارند، بعضا به اشتباه به جای کد ملی که باید کد اتباع را وارد می‌کردند، اعدادی وارد کرده بودند و همین امر باعث شده بود سابقه تحصیلی آنها منفی درج شود.

وی با بیان اینکه بررسی سوابق تحصیلی افرادی که سوابق آنها دچار مشکل بود به پایان رسید و نتایج به سازمان سنجش ارسال شده است، افزود: قرار بر این شد سازمان سنجش این امر را تکمیل کند. فرصت خوبی بود که هیچ اجحافی در حق هیچ کسی رخ ندهد. سازمان سنجش مجدد برای این تعداد تعیین رتبه می‌کند.

شرایط ایجاد سابقه تحصیلی برای هنرستانی‌ها

معاون وزیر و رئیس مرکز ارزشیابی و تضمین کیفیت نظام آموزش‌ و پرورش افرود: برخی از مراجعه کنندگان می‌گفتند ما دیپلم قبل از سال ۸۴ هستیم و مطلع نبودیم باید ایجاد سابقه می‌کردیم، درحالی که همه این موارد در دفترچه کنکور سراسری درج شده بود. اصلا مبنای اطلاع رسانی به داوطلب دفترچه ثبت نام کنکور است و داوطلب باید دفترچه را کامل مطالعه کند.

 زارعی در پایان سخنان خود درباره شرایط ایجاد سابقه برای هنرستانی‌ها نیز توضیح داد: هنرستانی‌ها آزمون نهایی ندارند. با این حال ما به هنرستان‌ها بخشنامه کرده بودیم که دانش آموزان هنرستانی که در کنکور سراسری شرکت کردند و می‌خواهند انتخاب رشته بر اساس آزمون داشته باشند، باید ایجاد سابقه کنند. بنابراین اگر داوطلبان هنرستانی متقاضی آزمون سراسری، در رشته هنر آزمون می‌دهند باید صرفا دروس عمومی رشته خود به جز زبان خارجی را برای ایجاد سابقه، امتحان نهایی می‌دادند. اگر هم این داوطلبان متقاضی شرکت در کنکور رشته‌های نظری بودند، باید کل دروس رشته نظری را امتحان می‌دادند.  به هنرستانها هم ابلاغ شده بود که برنامه آزمون امتحان پایانی را طوری طراحی کنند که تداخل با آزمون نهایی نداشته باشد با این حال برخی از هنرستانی‌ها نیز می‌گفتند از این امر مطلع نبودند در حالی که توضیح این امر در دفترچه کنکور آمده بود.